خلاصه نویسی
خلاصه نویسی در هنگام یادگیری یکی از بهترین روش های حفظ و نگهداری مطالب برای بلند مدت می باشد.
البته نوشتن مجدد یک کتاب دویست صفحه ای غیر ممکن بوده و وقت زیادی را احتیاج دارد.
پس یادداشت برداری باید به صورت خلاصه نویسی از نکات مهم باشد وخلاصۀ مطالب نیز باید به صورت کلمات کلیدی و مهم نوشته شوند.
حدود ۹۰ درصد مطالب یک کتاب، حروف و کلمات اضافه هستند و فقط ۱۰ درصد یک کتاب شامل موارد اصل است.
حروف و کلمات اضافه وظیفۀ ربط دادن کلمات مهم و تفهیم مطلب را دارند.
برای روشن شدن موضوع به مطلب زیر توجه کنید:
ماهی در ارتباط با آب است و یک صیاد برای به دست آوردن ماهی از تور ماهی گیری استفاده می کند.
تور ماهی گیری به صورتی ساخته شده که در ابتدا آب و ماهی را کنار هم در بر می شگیرد ولی آب از تور ماهی گیری به بیرون ریخته و فقط ماهی باقی می ماند.
شما هم باید مانند تور ماهی گیری عمل کنید.
به این صورت که ابتدا کل مطلب را بفهمید و سپس کلمات کلیدی را برداشت نمایید.
در هنگام یادداشت برداری از جمله نویسی بپرهیزید و حدالامکان چکیده و عصارۀ متن را به صورت کلمات مهم یادداشت نمایید.
چرا که در هنگام یادداشت برداری، جستجوی کلمۀ کلیدی از متن و جملات، موجب فعالیت مغز و پویایی آن می شود و در نهایت مطلب بهتر به یاد سپرده می شود.
به طور کلی یادداشت برداری در هنگام مطالعه تمرکز حواس را افزایش داده و مانع از خواب آلودگی می شود.
همچنین جستجوی کلمۀ کلید در متن دقت را بیشتر کرده و باز نویسی آن موجب مروری به خواندن خواهد بود و بالاخره مغز شما پویا و فعال عمل خواهد کرد.
در خلاصه نویسی یک متن یا یک کتاب، باید هر یک از مراحل زیر را انجام دهید:
۱-یادداشت برداری
در یادداشت برداری، نکات به صورت اصلی و فرعی نوشته می شوند.
بدین صورت که موضوع اصلی و مورد بحث را نوشته و هر مطلب راجع به آن را به طور منظم بر روی شاخه های اصلی و فرعی می نویسیم.
به طور کلی برای یادداشت برداری موارد زیر را در نظر بگیرید:
الف) نکات به صورت شاخه های اصلی و فرعی از موضوع اصلی و مورد بحث منشعب می شوند.
ب) از جمله نویسی پرهیز کرده و از کلمات کلیدی استفاده کنید.
ج) برای رسم الگو و نوشتن هر یک از نکات اصلی و فرعی حدالامکان برای ایجاد تنوع، از رنگهای مختلف استفاده شود که در حفظ مطالب بسیار مؤثر است و مانع از خستگی چشم می شود.
د) در هر شاخه اگر مطلب احتیاج به توضیح بیشتر داشته باشد، به طوری که نتوان در کلمات کلیدی گنجاند، شاخه را با علامت(*) مشخص کرده و توضیح مربوطه را در قسمتی از صفحه به طور خلاصه یادداشت کنید.
ه) برای هر فصل، الگوی جداگانه ای در نظر بگیرید و به طور کلی برای هر کتابی که می خواهید مطالعه کنید ورق کاغذ جداگانه ای را در نظر بگیرید و بالای صفحه نام کتاب را بنویسید.
و)الگوهای یادآوری را در پوشه ای به طور منظم و تمیز نگه دارید تا هنگام لزوم بتوانید از آن ها استفاده کنید.
پس از پایان خلاصه نویسی بر روی الگو، مرحلۀ بازنگری و تکمیل را حتماً انجام دهید.
خلاصه نویسی
زمان یادداشت برداری:
خواندن و نوشتن، دو عمل جداگانه هستند.
هر یک از این کارهای فیزیکی متفاوت از دیگری است لذا از خواندن، توأم با نوشتن( یادداشت برداری) بپرهیزید، که در کار یادگیری مغز ایجاد اختلال می کند.
همچنین چون یادداشت برداری توأم با خواندن، مانند رونویسی مطالب است لذا باعث افزایش یادداشت ها به طور غیر ضروری شده و خستگی زودرس را موجب می شود.
یادداشت برداری باید مجزا از خواندن انجام گیرد به این صورت که ابتدا تکه ای از متن یا پاراگرافی را بخوانید و سپس آن چه را که فهمیده و یاد گرفته اید با استفاده از کلمات کلیدی، خلاصه نویسی کنید.
پس از یادداشت برداری ادامۀ مطلب را بخوانید از یادداشت کردن تمامی جزئیات بپرهیزید که یادداشت ها به طور غیر ضروری حجیم شده و عملاً ذهن را به تنبلی وا می دارد.
در یادداشت کردن تمام مطالب، وسواس نداشته باشید بلکه جزئیات را به خاطر بسپارید و فقط آن چه را نیاز دارید یادداشت کنید.
۲- مرحلۀ بازنگری و تکمیل
پس از پایان مبحث خوانده شده و خلاصه نویسی آن، الگوی یادآوری را بررسی کنید و اگر احیاناً احتیاج به تکمیل و مرتب کردن باشد، با استفاده از متن، تکمیل و سپس مرتب نمایید.
در مرتب کردن نیز سعی کنید کلمات کلیدی و مطالب، ارتباط بیشتری با هم داشته باشند.
۳-مرحلۀ تعریف
پس از مرحلۀ بازنگری و تکمیل الگوی یادآوری، متن اصلی را کنار گذاشته و با نگاه کردن به الگو و کمک گرفتن از اطلاعات موجود در مغز آن چه را که یاد گرفته اید با صدای بلند توضیح دهید.
در هنگام توضیح نیز به کلمات کلیدی اکتفاء نکنید و حتماً از مغز استفاده کرده و جملات گویا و پر مفهوم بسازید.
این مرحله نه تنها مغز شما را پویا و فعال خواهد کرد بلکه خواندن مجدد به حساب آمده و موجب بهتر به خاطر ماندن مطالب می شود.
قبل از توضیح مرحلۀ بعد، نکات زیر را مجدداً تأکید می کنیم:
الف) این روش در یادگیری فقط برای کسانی کاربرد دارد که منظم بوده و در کارهای روزانه دارای برنامه می باشند، لذا این روش برای کسانی که عادت دارند فقط در شب امتحان مطالعه کنند، سودبخش نخواهد بود.
ب) این روش مطالعه گرچه در ابتدا وقت گیر است ولی با توجه به مزایای آن در دراز مدت بسیار مفید خواهد بود.
چرا که شما فقط یک بار کتاب را می خوانید و با رعایت مرحلۀ مرور، مطالب خوانده شده را برای همیشه به خاطر می سپارید.
بنابر این اگر منظم هستید نگران وقت نباشید.
ج) چون شما تا کنون( پس از چندین سال تحصیل) از یک روش خاصی برای مطالعه استفاده می کردید، لذا ممکن است این روش در ابتدا برایتان مشکل باشد و یا وقت گیر به نظر برسد.
ولی با یک بار آزمایش ، اثر معجزه آسای آن را لمس خواهید کرد.
بنابر این قبل از آزمایش قضاوت نکنید.
شما تنها زمانی می توانید در مورد عملی قضاوت صحیح داشته باشید که آن عمل را حداقل یک بار آزموده باشید
بدون دیدگاه